Nakaz zapłaty to uproszczona forma rozpoznania sprawy cywilnej, która pozwala wierzycielowi szybciej uzyskać tytuł egzekucyjny bez konieczności przeprowadzania pełnego procesu. Sąd wydaje nakaz zapłaty w sytuacjach, gdy roszczenie jest dostatecznie uprawdopodobnione lub bezsporne – najczęściej w sprawach o zapłatę.

Nakaz zapłaty może zostać wydany w dwóch głównych trybach:

• postępowaniu upominawczym,

• postępowaniu nakazowym.

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym

Postępowanie upominawcze regulowane jest w art. 498–505 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Sąd wydaje nakaz zapłaty z urzędu, jeżeli uzna, że powództwo jest zasadne i nie ma podstaw do odrzucenia pozwu.

Charakterystyka:

• Nie trzeba przedkładać dokumentów – wystarczy, że roszczenie zostało poprawnie opisane,

• Nakaz zapłaty ma taką samą moc jak wyrok sądu,

• Pozwany może wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od doręczenia nakazu – wtedy sprawa trafia na zwykłą rozprawę.

Opłata sądowa:

• Podlega standardowej opłacie sądowej, zgodnie z ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – zazwyczaj 5% wartości przedmiotu sporu (nie mniej niż 30 zł, nie więcej niż 200 000 zł).

Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym

Postępowanie nakazowe (art. 485–497 k.p.c.) to bardziej rygorystyczny tryb. Nakaz zapłaty wydawany jest na wniosek powoda, ale tylko wtedy, gdy do pozwu dołączono określone dokumenty, które uprawdopodabniają roszczenie, np.:

• zaakceptowany weksel, czek, dokument urzędowy,

• potwierdzone przez dłużnika faktury lub rachunki,

• pisemne uznanie długu przez pozwanego.

Charakterystyka:

• Szybsze postępowanie, sąd nie kieruje sprawy na rozprawę, jeśli wyda nakaz,

• Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym stanowi tytuł zabezpieczenia z urzędu – uprawnia do natychmiastowego zabezpieczenia majątku dłużnika,

• Pozwany może złożyć zarzuty w terminie 14 dni.

Opłata sądowa:

• Powód uiszcza ¼ standardowej opłaty sądowej, co czyni to postępowanie znacznie tańszym,

• Wniesienie zarzutów przez pozwanego wiąże się z koniecznością uiszczenia przez niego ¾ opłaty.

Sprzeciw od nakazu zapłaty – jak wygląda?

Jeśli pozwany nie zgadza się z treścią nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, może w terminie 14 dni od doręczenia nakazu wnieść sprzeciw do sądu, który wydał nakaz.

Sprzeciw powinien zawierać:

• oznaczenie sądu i stron,

• sygnaturę akt,

• zwięzłe stanowisko pozwanego (np. „wnoszę o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości”),

• ewentualne dowody (np. dowód zapłaty),

• własnoręczny podpis lub podpis pełnomocnika.

Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym jest wolny od opłat.

W przypadku zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, pozwany musi uiścić ¾ opłaty sądowej obliczonej od wartości przedmiotu sporu (jeśli sąd nie zwolni go od kosztów).

Rola adwokata

Adwokat ma kluczowe znaczenie zarówno dla powoda, jak i pozwanego:

Dla powoda:

• Pomaga prawidłowo sporządzić pozew i dobrać właściwy tryb postępowania (upominawcze/nakazowe),

• Dba o załączenie właściwych dokumentów i prawidłowe sformułowanie wniosku o wydanie nakazu zapłaty,

• Reprezentuje klienta na dalszym etapie, jeśli pozwany wniesie sprzeciw lub zarzuty.

Dla pozwanego:

• Sporządza sprzeciw lub zarzuty, analizując treść nakazu i sytuację prawną,

• Wskazuje skuteczne argumenty prawne i faktyczne, które mogą doprowadzić do oddalenia powództwa,

• Reprezentuje pozwanego przed sądem – zarówno w toku dalszego postępowania, jak i przy ewentualnych negocjacjach ugodowych.

Adwokat Łukasz Nysztal oferuje profesjonalną pomoc prawną w sprawach cywilnych, w tym w postępowaniach o zapłatę. Zarówno jako powód, jak i pozwany, warto mieć wsparcie doświadczonego prawnika – od właściwego działania na początkowym etapie sprawy może zależeć jej dalszy bieg i wynik.